Колоректальды қатерлі ісік Шығыс Қазақстандағы жетекші онкопатологиялардың бірі болып қала береді, анықталған жағдайлардың саны бойынша қатерлі ісік ауруларының барлық түрлерінің ішінде үшінші орында. 2023 жылы аймақта ішектің қатерлі ісіктерінің 245 жағдайы тіркелді. Ауру ерлерде де, әйелдерде де бірдей жиілікте кездеседі және негізінен 50 жастан асқан адамдарда диагноз қойылады.
ШҚО көпсалалы онкология және хирургия орталығының іш қуысы онкохирургы Данияр Манаков колоректальды қатерлі ісіктің пайда болуының жалпы себептері қоршаған орта мен тамақтану факторлары, сондай-ақ алкогольдік ішімдіктерді қолдану болып табылатынын айтты. Аурудың жоғары деңгейі диетасы Жануарлар майларына, ақуыздарға, оңай сіңетін көмірсуларға бай және талшықтары аз популяцияларда тіркеледі.
– Ішек полиптері мен полипоздары тік ішек пен тоқ ішек қатерлі ісігінің дамуына түрткі болуы мүмкін. Сондай – ақ, ісікке дейінгі жағдайларға спецификалық емес ойық жаралы колит, Крон ауруы және басқа созылмалы қабыну аурулары жатады, – деді Данияр Манаков.
Бүкіл Қазақстанда колоректальды обырмен сырқаттанушылықтың жоғары деңгейі байқалады. Сондықтан 2008 жылдан бастап елде ұлттық скринингтік бағдарлама жұмыс істейді, оның ішінде ішек онкопатологиясын ерте диагностикалауға бағытталған. Колоректальды қатерлі ісіктің алғашқы сатысында анықталуы аурудың болжамын едәуір жақсартады.
– Біздің елімізде Скрининг екі жылда бір рет өткізіледі. 50-70 жас аралығындағы ерлер мен әйелдер тексеріледі. Дәл осы жаста әр түрлі қатерлі ісіктер мен қатерлі ісіктердің пайда болу қаупі жоғары, – деп түсіндірді Данияр Манаков. – Скринингті МСАК ұйымдары жүргізеді. Пациенттің қолына қолдану жөніндегі нұсқаулықпен иммунохимиялық экспресс-тест беріледі, ол талдауда жасырын қанның болуын көрсетеді. Оң нәтиже болған жағдайда, яғни нәжісте жасырын қан табылса, науқас одан әрі тексеруге жіберіледі. Ең алдымен, бұл колоноскопия, биопсия.
Дәрігер атап өткендей, пациенттер бұл зерттеулерді ШҚО көпсалалы онкология және хирургия орталығында тапсыра алады. Колоноскопия седация кезінде жүзеге асырылады, бұл жағымсыз, ауырсынуды болдырмауға және азаматтар үшін максималды жайлылықпен қажетті емшараны жүргізуге мүмкіндік береді. Сондай-ақ онкологиялық орталықта науқастарға көмек көрсету үшін диагностикалық қызметтердің барлық спектрі бар: седация кезіндегі бейнеколоноскопия, ирригоскопия, виртуалды колоноскопия, сараптамалық сыныптағы ультрадыбыстық аппараттар, заманауи, озық КТ және МРТ аппараттары бар.
– Көбінесе онкопатология өздерін білмейді, ешқандай симптомдар көрсетпейді, сондықтан біз тиісті скринингтен өтуді ұсынамыз, сонымен қатар дененің кез – келген жағымсыз реакцияларын – ішектің ыңғайсыздығын, тұрақты ауырсыну мен кебулерді, дақтарды елемеуге кеңес береміз, – деп қосты Данияр Манаков.
ШҚО көпсалалы онкология және хирургия орталығында колоректальды қатерлі ісік туралы хабардарлықты арттыру бойынша қазақстандық айлығы аясында Ашық есік күні өтеді. 30 наурыз сағат 09.00 – ден 13.00-ге дейін барлық ниет білдірушілер онкологтардың қабылдауына келіп, білікті кеңес ала алады. Өзіңізбен бірге жеке куәлік алуыңыз керек. Учаскелік дәрігердің жолдамасы талап етілмейді.