Химиотерапия бөлімшесінің меңгерушісі КУХАРЕВА АННА АЛЕКСАНДРОВНА, жоғары санатты дәрігер-химиотерапевт

МАМАНДАНДЫРУ – ісікке қарсы химиотерапияның заманауи схемалары мен режимдері негізінде түрлі орналасқан ісіктерді дәрі-дәрмекпен және құрамдастырылған емдеу

НЕГІЗГІ МІНДЕТТЕР:

• обырдың кең таралған түрлері бар науқастарда емнің дербес түрі ретінде, сондай-ақ ісіктердің жергілікті түрлері кезінде кешенді терапия кезеңі ретінде ісікке қарсы дәрілік терапияны жоғары деңгейде жүргізу;
• диагностика мен емдеудің қазіргі заманғы хаттамаларына сәйкес қатерлі ісіктердің дәрілік терапиясының (химио-, иммуно-, гормон – және таргеттік терапия) әр түрлі түрлерін үйлестіру және қолдану;
• толық емделуде, радикалды операцияларда, сондай-ақ жүйелі рецидивтердің алдын алу үшін онкопациенттерге қазіргі заманғы жоғары деңгейде адьювантты (операциядан кейін) химиотерапияны көрсету;
• жергілікті-таралған процесс кезінде онкопациенттерге қазіргі заманғы жоғары деңгейде адьювантты емес (операциялық емге дейін) терапия жүргізу;
• ұзақ метастазасы бар емделушілерге паллиативтік химиотерапия жүргізу, үрдісті тұрақтандыру және өмір сүру сапасын жақсарту үшін;
• халықтың денсаулығын сақтау мақсатында тиімді диагностикалық, профилактикалық, санитарлық-ағартушылық, ұйымдастыру-әдістемелік іс-шаралар кешенін жүргізу.

Жыл сайын химиотерапия бөлімшесінде тәулік бойы 25 төсек және күндізгі стационардың 40 төсегі бар, орта есеппен 3500 – 3600 пациент дәрі-дәрмекпен ем алады.

Ісікке қарсы дәрілік терапия қатерлі түзілімдерді емдеудің негізгі әдістерінің бірі болып табылады және операциялық араласуды, сәулелік терапияны, сәулелік әсермен біріктіріп, сондай-ақ емдеудің дербес әдісін қамтитын кешенді емдеуде қолданылады.

Бөлімше қызметкерлері өз жұмысында химиотерапияның ең заманауи схемаларын қолданады. Ісікке қарсы дәрілік заттарды тағайындау үшін міндетті түрде диагнозды морфологиялық растау жүргізіледі.  Химиотерапияның схемасы мен режимін таңдау, курстардың ұзақтығы ісіктің морфологиялық түріне, биологиялық ерекшеліктеріне, сатысына, болжамына, жасына, ілеспелі патологияға, соматикалық мәртебесіне байланысты. ПРЕПАРАТТЫҢ ДОЗАСЫ ПАЦИЕНТТІҢ БОЙЫ МЕН САЛМАҒЫН ЖӘНЕ ЗЕРТХАНАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРДІ ЕСКЕРЕ ОТЫРЫП ЖЕКЕ ЕСЕПТЕЛЕДІ.

Бөлімшеде Қазақ онкология және радиология ғылыми-зерттеу институтының диагностика және емдеу хаттамаларына сәйкес полихимиотерапия, таргеттік терапия, иммунотерапия, гормонотерпия, бисфосфонат терапия жүргізіледі.

ПОЛИХИМИОТЕОРАПИЯ лейкоздар мен орталық жүйке жүйесінің бастапқы ісіктерін қоспағанда, адамның қатерлі ісіктерінің барлық дерлік орналасуын емдеуде химиялық дәрілік препараттар кешенін қолдануды көздейді.

Мақсатына байланысты полихимиотерапия қолданылады:

• емдік-жаңа ісіктерді жою үшін;
• адьювантты емес (операция немесе радиотерапия алдында) – кейінгі процедуралардың тиімділігін арттыру үшін;
• адъювантты (операциядан кейін – қайталану қаупін төмендету үшін;
• паллиативті-радикалды ота жасау мүмкін емес науқастардағы симптомдарды бақылауға көмектеседі.

ДӘРІЛІК ТЕРАПИЯ ЖҮРГІЗІЛЕТІН ІСІКТЕРДІҢ НЕГІЗГІ ОРНАЛАСУЫ:

• бас және мойын ісіктері (ауыз қуысы, жұтқыншақ, мұрын жұтқыншақ, көмей обыры);
• асқазан-ішек жолдарының ісіктері;
• қуықасты безінің обыры;
• әйел жыныс саласындағы ісіктер (жатыр мойны обыры, эндометрия обыры, вульва обыры);
• қатерлі лимфомалар;
• орталық жүйке жүйесінің ісіктері;
• тері обыры.

ИММУНОТЕРАПИЯ ағзаға ісікке қарсы белсенділіктің биологиялық препараттарын енгізуді көздейді.

Ісікке қарсы биологиялық препараттар әрбір пациент үшін жеке жасалады. Ол үшін ісік жасушалары бар биоматериал қолданылады. Ол үшін ісік жасушалары бар биоматериал қолданылады. Сондай-ақ вакцина жасау үшін басқа емделушілерде (донорларда) жасушалық материал алынуы мүмкін. Алынған зат өңдеу сатысынан өтіп, инъекция арқылы ағзаға енгізіледі және дереу «жұмыс істей бастайды».

Бөлімше мамандары жаңа буын иммуномодуляторларын меланоманы, өкпе обырын және аналық без обырын емдеуде табысты қолданады. Осыған қарамастан, ісік иммунотерапия бірнеше ай кетуі мүмкін ұзақ процесс. Осы кезең ішінде пациент бөлімше дәрігерлерінің жіті назарында болады, олар оның жағдайының динамикасын мұқият қадағалайды.

ТАРГЕТТІК ТЕРАПИЯ ісік жасушасының өсуі мен дамуына қатысатын обыр жасушаларының өсуі мен таралуын бөгейтін препараттармен емдеуге негізделген. Емдеудің мұндай түрі химиотерапия мен сәулелік терапияны қоса алғанда, Обыр терапиясының басқа да көптеген түрлерінен әлдеқайда тиімді болуы мүмкін. Тағы бір маңызды ерекшелігі – таргеттік терапия дененің сау жасушаларына әлдеқайда аз әсер етеді.

ГОРМОНДЫҚ ТЕРАПИЯ пациент ағзасындағы гормондар деңгейінің өзгеруіне негізделген. Осы әдіске бөлімше мамандары ауру гормональды тәуелді немесе осы емдеуге сезімтал болған кезде жүгінеді. Гормонотерапия сүт безі онкологиясы, простата обыры, жатыр онкологиясы, бүйректің қатерлі ісігі кезінде пациенттерге тағайындалады.

Гормонотерапия жиі обырды емдеудің басқа түрлерімен үйлеседі. Кейде оларға дейін немесе кейін қолданылады.

Сүйек метастазасы бар науқастарды тиімді емдеу үшін сүйектердің бұзылу процесін тоқтатуға қабілетті препараттарды (бисфосфонаттарды) қолдануға негізделген бисфосфонатты терапия қолданылады. Бұл дәрілік заттар сүйектерді обырдың белгілі бір түрлерінің әсерінен қорғау және басқа ауруларды емдеу мақсатында пайдаланылады.

БИСФОСФОНАТ ТЕРАПИЯ: миелома, кеуде обыры, простата обыры, өкпе обыры сияқты кең таралған онкология түрлері бар науқастарға тағайындалады.

Бисфосфонаттар сүйек тінінің бұзылуын бәсеңдететіндіктен, химиотерапияның осы түрін бөлімше мамандары онкологияны емдеудің басқа әдістерімен бірге қолданады:

• көптеген миеломамен немесе метастаздармен туындаған сүйектерде ауырсынуды жеңілдету үшін;
• қандағы кальцийдің жоғары деңгейін төмендету үшін (гиперкальциемия);
• Обыр, метастаз немесе остеопороз тудырған сүйектерді нығайту және сыну қаупін азайту үшін.

Бұл емдеу бірқатар жағдайларда онкологияның кейбір түрлерін сүйекке тарату процесін тоқтата алады. Зерттеу нәтижелеріне сәйкес, бисфосфонаттар кейде миеломада, кеуденің екінші обыры мен простата өміршеңдігін арттырады.